Budžetiranje i kontrola

Ishodi predmeta

Budžet predstavlja krajnje ishodište procesa strateškog planiranja u kome su precizirane buduće aktivnosti menadžmenta organizacije u određenom vremenskom periodu, najčešće u jednoj poslovnoj godini. Zato se često kaže da je budžet kvantitativni plan koji se odnosi na sticanje i korišćenje resursa u određenom vremenskom periodu. Kada se radi o budžetu države, jedinice teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave, prethodna definicija se dopunuje, pa se budžet opisuje kao finansijski instrument kojim se vrši prikupljanje sredstava mehanizmom javnih prihoda (porezi, doprinosi, takse i drugi oblici javnih prihoda), s jedne strane, i njihovo plansko, odnosno namensko trošenje kojim se finansiraju javni rashodi, s druge strane.

Velike organizacije sa postavljenim sistemima planiranja koriste budžet za kontrolu, i to najpre koordinacije poslovnih jedinica, a kasnije i za procenu njihovih performansi. Menadžeri u manjim organizacijama imaju manje izraženu potrebu za korištenjem budžeta na ovaj način, jer oni neformalno i lično kontrolišu svoje poslovanje. Ovde možda najviše dolazi do izražaja svrha budžeta, koja se prevashodno u funkciji motivacije kadrova i njihove koordinacije.

To je razlog zato se prilikom definisanja uloge i značaja budžeta i kontrole, polazi od ukazivanja na važnosti i uloge osnovnih poluga i mogućnosti budžeta. Tek se kasnije budžet razrađuje na detaljnijem i slikovitijem nivou, kroz analizu optimalnih modela budžetiranja u privatnom ili javnom sektoru uzimajući u obzir veličinu, stepen razvoja, osnovne funkcije, standarde kontrole i druge karakteristike organizacije kao poslovne jedinice, odnosno izazove i rešenja u primeni i upravljanju performansama budžeta na nivou organizacije vlasti; dakle na nivou države, jedinice teritorijalne autonomije i lokalne samouprave.

Cilj predmeta budžetiranje i kontrola master studija je da upozna studente sa ulogom i značajom planiranja i izrade budžeta, definisanjem indikatora progresa, implementacijom budžeta, kao i ulogom kontrole kao neizostavne celine uspešnog upravljanja kako budžetom, tako i organizacijom.

 Literatura predmeta:

  • Benković S, Jednak S, Sedej M: Budžetiranje i kontrola, FON, Beograd, 2019.
  • Lalli R. William: Handbook of budgeting, John Wiley & Sons, Hoboken, New Jersey, 2012.
  • Heupel T. & Schmitz S: Beyond Budgeting – a high hanging fruit: The impact of managers’ mindset of the advantages of Beyond Budgeting, Elsvier, Science Direct, Procedia Economics and Finance, vol. 26, 2015, str. 729-736.

Predavači:

Prof. dr Nevenka Žarkić Joksimović - nevenka.zarkic.joksimovic@fon.bg.ac.rs

Prof. dr Slađana Benković - sladjana.benkovic@fon.bg.ac.rs

Prof. dr Sandra Jednak - sandra.jednak@fon.bg.ac.rs

MSc. Nemanja Milanović - nemanja.milanovic@fon.bg.ac.rs

MSc. Miloš Parežanin - milos.parezanin@fon.bg.ac.rs

Način polaganja ispita:

  • Test zasnovan na obaveznoj literaturi– 90 poena.
  • Aktivno prisustvo i participacija u radu na postavljenim zadacima tokom predavanja i vežbi - do 10 poena.